معنی حضرت خدیجه

حل جدول

حضرت خدیجه

اولین زنی که مسلمان شد

لقب حضرت خدیجه

ام‌المومنین

پدر حضرت خدیجه

خویلد

غلام حضرت خدیجه

میسره

لغت نامه دهخدا

خدیجه

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) الکبری مشهور به ام المؤمنین، اول زن پیغمبر اسلام است که دختر خویلدبن اسدبن عبدالعزی بن قصی از اشراف قریش بود. مادر مشارالیها فاطمه بنت زائدهالاصم از اولاد عامربن لؤی است. بزمان جاهلیت خدیجه را طاهره می گفتند و حضرت رسالت لقب «کبری ̍» به او داد. قبل از بعثت این زن به ازدواج پیغمبر اسلام درآمد و حضرت صدیقه ٔ طاهره فاطمه ٔ زهرا و قاسم و طیب و طاهر از بطن اوست. خدیجه کبری ̍ پیش از همه ٔ زنان قبول اسلام و ایمان نمود و مدت 24 سال و اندی دوره ٔ زندگی او با پیغمبر بود و بعد از آن بسرای دیگر شتافت. از وسائل ظاهری که موجب پیشرفت کار نبوت شد، ثروت خدیجه را ذکر کرده اند. عایشه روایت می کند که پیغمبر همواره خدیجه را وصف و ثنا می کرد تا روزی غیرت بر من عارض شد و رشک بردم و گفتم: خدیجه بیش از پیرزنی نبوده است، خداوند عالمیان مر ترا بهتر ازآن عنایت کرده. پیغمبر اسلام دلتنگ شد و گفت: نه، واﷲ ببهتر از خدیجه تاکنون نایل نشده ام. در وقتی که تمام مردم کافر بودند، او مرا تصدیق می کرد. در اوانی که هیچکس بمعاونت من نمیپرداخت او به ثروت خود با من مؤاسات کرد و خداوند از بطن او چند فرزند بمن عطا فرمود. عایشه گفت: چون این کلمات را از حضرت پیغمبر استماع کرد بر خود مخمر کردم که من بعد از خدیجه بد نگویم. خدیجه سه سال قبل از هجرت در سن شصت وپنج سالگی در مکه ٔ معظمه بدار بقا شتافت. بنابراین تاریخ مزاوجت او با حضرت رسول، بیست وهفت سال و چند ماه قبل از هجرت اتفاق افتاده است. خدیجه الکبری، زنی عاقل و باثروت بود و پیغمبر اسلام در حق او گفته است: خدیجه خیرنساء عالمها. (از خیرات حسان ج 1 ص 111):
از سر زهد و صفا در شخص او
هم خدیجه هم حمیرا دیده ام.
خاقانی.

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) بنت خویلد، همسر پیغمبر اسلام. رجوع به خدیجه الکبری شود.

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) ام القاسم دختر هارون الرشید. هارون الرشید را از کنیزان (امهات) چهارده دختر بوده که یکی از آنها خدیجه است. (حبیب السیر چ کتابخانه ٔ خیام ج 2 ص 246).

خدیجه. [خ َ ج َ] (ع اِ) نامی است از نامهای زنان. (از ناظم الاطباء). در عرف خدیج هم گویند.

خدیجه.[خ َ ج َ] (اِخ) دختر علی ابی طالب امیرالمؤمنین است که بنابر قول صاحب حبیب السیر نام مادر او معلوم نیست. (از حبیب السیر چ کتابخانه ٔ خیام ج 1 ص 584).

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) بنت زین العابدین. پدر وی امام زین العابدین امام چهارم شیعیان است که بسال 74 هَ.ق. بمدینه درگذشت و بنابر قول شیعیان، مرگش بفرمان ولید وبسم و زهر او بود. بوقت مرگ بنابر روایتی هشت پسر و پنج دختر داشت، به اسامی زیر: خدیجه، ام موسی، ام حسن، ام کلثوم، ملیکه. بنابه قول دیگری او را نه دختر و یازده پسر بوده است. (از تاریخ گزیده چ قزوینی ص 204).

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) بنت مأمون عباسی از فصحای شاعران بود. وقتی جاریه ای مغنیه مسماه به شاریه ابیات ذیل که از نتایج افکار مشارالیهاست در مجلس متوکل عباسی خواند:
باﷲ قولوالی لمن ذا الرشا
المثقل الردف الهضیم الحشا
اظرف ما کان اذا ماصحا
و املح الناس اذا ما انتشی
و قدبنی برج حمام له
ارسل فیه طائرا
یا لیتنی کنت حما ماله
او باشقایفعل بی مایشا
لو لبس القوهی من رقه
اوجعه القوهی اوخدشا.
خلیفه رانهایت خوش آمد و زیاده از حد تحسین کرد و از شاریه پرسید: این ابیات از کیست ؟ چون خدیجه خلیفه زاده بود و انتشار این قسم اشعار از او مناسب نمی نمود، شاریه خواست کتمان کند. خلیفه او را قسم داد. شاریه ناچار حقیقت را اظهار کرد و این ابیات به اسم خدیجه اشتهاریافت. مضمون شعر آخری از اشعار مسطوره ٔ خدیجه را شاعری ترک معروف به فطنت اقتباس کرده است و ساخته:
او زده ایلرای پری نازک تنگ سنگ
بوی سمیدن اولسه ٔ ده پیراهنک سنگ.
(از خیرات حسان ج 1 ص 115).

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) بنت الملقن. او دختر شیخ نورالدین و نواده ٔ علی الانصاری است که از علمای شافعی بود و علی انصاری معروف به ابن الملقن است. خدیجه منسوب بجد خود شده، مشارالیها نیز از اشیاخ امام سیوطی و از محدثه های مشهور می باشد. تولد او بسال 788 هَ.ق. اتفاق افتاد و او بدرس ابوالیمن الکوی حاضر می شد. (از خیرات حسان ج 1 ص 115).

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) بنت الرشید. این زن که دختر هارون الرشید است مولایی داشته بنام محمدبن ابراهیم که محمدبن داودبن الجراح در کتاب خود مسمی ̍ به کتاب الوزراء داستانی از او بنقل از پدرش راجع بسیاست فضل بن الربیع درباره ٔ برامکه نقل می کند. رجوع به کتاب الوزراء ص 200 و الکتاب جهشیاری، عقد الفرید ج 5 ص 396 و حبیب السیر چ کتابخانه ٔ خیام ص 246 شود.

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) بنت العبیری. زنی محدثه بوده است و معروف به فخرالنساء. این زن از زنان معروف قرن ششم هجری است و از مشاهیر علمای عصر خود اخذ علم و استماع حدیث نمود و بسیاری هم از او فقه آموختند و روایت حدیث کردند. زیاده از نود سال عمر کرد در پیری باز بتعلیم علم حدیث پرداخت و بسال 570 هَ.ق. درگذشت. (از خیرات حسان ج 1 ص 114).

خدیجه. [خ َ ج َ] (اِخ) بنت زین الدین. وی دختر زین الدین عبدالرحمن بن ابی بکربن محمدبن ابراهیم بن احمد مقدس و خواهر حبیبه محدثه و زوجه ٔ شرف الدین بن الشیخ شمس الدین الحنبلی است. او محدثه ای با قدس و تقوی بود. علم الدین البرزالی که استاد صلاح الدین صفدیست، گوید: خدیجه بنت زین الدین از خطیب مردادبرای ما روایت حدیث نمود و از ابن ابی الفهم الیلدانی و محمدبن عبدالهادی و ابراهیم بن خلیل و ابن عبدالدائم استماع حدیث کرد سبط سلفی و سایر اعیان محدثین آن زمان به خدیجه بنت زین الدین اجازه داده اند ولادت مشارالیها در سال 647 هَ.ق. بود و وفات او در 702 هَ.ق. اتفاق افتاده است. (از خیرات حسان ج 1 ص 114).